ماجرای راه اندازی خط فراوری خودرو در کشور های خارجی به کجا رسید؟ - ورزش من و تو

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از خبرنگاران، قیمت بالا و کیفیت نه چندان مطلوب خودرو های فراوری داخل چند سالی می شود که به بخشی جدا نشدنی از اخبار اقتصادی تبدیل شده است؛ بار ها و بار ها از تفاوت چشمگیر قیمت تمام شده خودرو ها و قیمت مصرف نماینده شنیده ایم، اما گویی زور مسئولان حوزه صنعت کشور به انحصار گران خودرویی نمی رسد.

در طی سال های گذشته حمایت بی چون و چرا از خودرو سازها بهره وری این صنایع را تا حد چشمگیری کاهش داده است؛ اُفت کیفیت در نبود فضای رقابتی، مدیریت ناکارآمد، تخلف گسترده و سرمایه گذاری های ناموفق و غیراصولی مهم ترین واژه هایی است که در کنار صنعت خودروسازی به چشم می خورد.

مسائل خاص در این صنعت کار را به جایی رسانده است که بدهی 30 هزار میلیارد تومانی آن ها صدای مجلسی ها را در آورد و کار به جایی رسید که نمایندگان حذف فساد در صنعت خودرو را یکی از دستاورد های خصوصی سازی می دانند.

تصمیمی غلط با ضرر چند صد میلیون دلاری/احداث کارخانه در کشوری که زیرساخت تامین برق نداشت!

ماجرای یکی از این پول های بر باد رفته به اواخر دهه هشتاد باز می شود؛ زمانی که افزایش تعاملات سیاسی و اقتصادی با بعضی از کشور های همسایه ایران خودرو را به فکر احداث خط فراوری در بعضی کشور های خارجی انداخت؛ تفکری که می توانست ارز آوری به همراه داشته باشد، با تصمیم گیری های غلط و سیاست های اشتباه مدیران به ضرری چند صد میلیون دلاری تبدیل شد.

بنابر گزارش این خودروسازی در آن سال، کشور های سوریه، بلاروس، آذربایجان، سنگال، مصر و ونزوئلا مقاصد ایران خودرو برای سرمایه گذاری خارجی و ایجاد سایت ها فراوریی بودند که اغلب سرنوشت خوبی نصیبشان نشد.

در بین مناطق انتخابی بخش هایی مانند ونزوئلا از همان ابتدا بازده اقتصادی مناسب را نداشت و در بعضی موارد مانند کشور سنگال با اختلال در زیر ساخت روبرو بودند؛ مواردی که مدیران مربوط، این مسائل را در ارزیابی های اولیه لحاظ ننموده بودند برای مثال اولین کارخانه برون مرزی خودرو سازی ایران در سال 1385 در جمهوری آذربایجان و با نام آذ-سمند افتتاح شد؛ در آن موقع هنوز جمهوری آذربایجان چندان رنگ خودرو های جدید و اروپایی را به خود ندیده بود و سمند می توانست با ارائه خدمات پس از فروش و تسهیلات مناسب مردم آنجا را به سمت خرید بکشاند، اما با زیان ده شدن آن، این خط فراوری در سال 89 تعطیل شد.

بیشتر بخوانید: جایگزین خودروی پراید معین شد

سرمایه گذاری دیگری که ضرر سنگینی بر دوش ایران خودرو گذاشت و این روز ها سر و صدای زیادی به پا نموده است، خط فراوری ایران خودرو در سنگال است؛ بعد از سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری ایران خودرو در این کشور و زمانی که حتی خط رنگ این کارخانه را هم نصب شده بود، متخصصان ایران خودرو متوجه شدند کشور سنگال زیرساخت های لازم برای تامین برق مورد احتیاج خط فراوری را ندارد!

دردسر های سرمایه گذاری دستوری و آنالیز نشده در صنعت خودرو

چندی پیش امیر خجسته نایب رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران، درباره سرمایه گذاری ایران خودرو در کشور سنگال، اظهار کرد: در دولت دهم از طرف شرکت ایران خودرو سرمایه گذاری به مبلغ 100 میلیون دلار در سنگال انجام شد که هیچ فراوری و منفعی برای کشور و این شرکت فراوریی به همراه نداشته است.

این در حالی است که شرکت ایران خودرو در سال های پیش از این، ادعا می کرد که این کارخانه ظرفیت فراوری 15 هزار دستگاه در سال را دارد و از سال 2007 فعالیت خود را آغاز نموده است.

امرالله امینی عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه و کارشناس حوزه خودرو در گفت وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی خبرنگاران، درباره جزئیات این سرمایه گذاری اظهار کرد: متأسفانه شرکت ایران خودرو بدون انجام مطالعات میدانی، اقتصادی و فنی لازم، اقدام به احداث خط فراوریی برای یکی از خودرو های خود کرد، در حالی که سرمایه گذاری در کشور های خارجی به خصوص در کشور های آفریقایی ریسک بسیار بالایی به همراه دارد.

بیشتر بخوانید: جزئیات واردات لاستیک دست دوم چیست؟

امینی اظهار کرد: بعد از صرف هزینه سنگینی که بنا بر اعلام بعضی مسئولان حدود 100 میلیون دلار است، معین شد برق منطقه ای که خط فراوری در آن جا احداث شده پتانسیل و توان لازم برای پشتیبانی از خط فراوری را ندارد و این فرآیند تا به امروز متوقف شده است.

این کارشناس حوزه خودرو با اشاره به درگیری بین ایران و سنگال بر سر ایجاد زیرساخت برای تأمین برق این خط فراوری، گفت: بنابر استاندارد های جهانی تهیه زیرساخت باید توسط خود کشور انجام شود، اما با توجه به اینکه کشور های آفریقایی با مشکل درآمد و سرمایه روبرو هستند این اقدام با تأخیر طولانی مدتی روبرو شده است.

او ادامه داد: کشور سنگال توان ساخت نیروگاه و تأمین چنین برقی را ندارد و مسائل امروز این کارخانه حاصل انتخاب و اقدام بدون آنالیز اقتصادی و اقتصادی است.

شک و شبهه هایی درباره تعهد ایران در برق رسانی به خط فراوری سنگال

نایب رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس درباره تعهد ایران در تأمین برق کارخانه احداث شده در سنگال، اعلام کرد: طبق قانون، کشور سنگال وظیفه تامین زیرساخت ها را بر عهده دارد، اما نمونه قرارداد تنظیم شده به دست ما نرسیده است تا از میزان تعهدات ایران خودرو نسبت به کارخانه تأسیس شده در این کشور اطلاع پیدا کنیم؛ باید معین شود به چه دلیل پیش از سرمایه گذاری آنالیز های لازم از شرایط و محیط کارخانه انجام نشده بود.

خجسته ادامه داد: متأسفانه سرمایه گذاری ایران خودرو در کشوری صورت گرفته است که سیستم برقی آن جوابگوی پشتیبانی از یک خط فراوریی ایران خودرو نیست و سرمایه زیادی برای احداث این خط فراوری صرف شده است؛ افرادی که در زمان آغاز این طرح دستور انجام آن را دادند، باید جوابگو باشند.

او اعلام کرد: هر کسی که قصد سرمایه گذاری خارجی به خصوص در کشوری مثل کشور های آفریقایی را دارد، باید تمام جوانب را در نظر گرفته و عوامل موثر را مورد آنالیز قرار دهد.

نایب رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس گفت: مجلس شورای اسلامی به جد پیگیر این موضوع است و باید معین شود چه کسانی دستور انجام این کار را صادر نموده اند.

نگرانی برای کاسه های زیر نیم کاسه خط فراوری سنگال

اگر چه مسئولان ایران خودرو تمایلی به بازگو کردن این موضوع ندارند، اما تمام اطلاعات به دست آمده تاکید دارد که مشکل چند ساله این خط فراوری در کشور سنگال، تامین برق آن است. هیچ کس پاسخی برای این سوال نداشت که آیا در قرار داد ذکر شده ایران تعهدی در برق رسانی به خط فراوری دارد یا نه؟

هیچ نمونه ای از قرارداد امضا شده در دسترس نیست، اما سازمان توسعه تجارت ایران از این قرارداد با عنوان امضای موافقتنامه ھمکاری شرکت ایران خودرو با طرف سنگالی جهت مونتاژ سمند و نیز قرارداد احداث خطوط انتقال برق یاد می نماید.

فرشاد مقیمی مدیر عامل ایران خودرو در گفت وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی خبرنگاران، با تایید خبر سرمایه گذاری 100 میلیون دلاری ایران خودرو در سنگال توضیح داد: مدتی پیش این سرمایه گذاری انجام شد و امروز به مرحله فراوری رسیده است، اما زیر ساخت های کشور سنگال باعث شده است تا توانایی بهره برداری از این طرح را نداشته باشیم.

مقیمی گفت: با توجه به شرایط موجود احتیاج به سرمایه گذاری دیگری در این بخش وجود دارد که کشور سنگال اصرار دارد از طرف ایران باشد؛ در شرایط فعلی و با شرایطی که در سنگال وجود دارد ترجیح می دهیم این سرمایه گذاری از طرف آن ها انجام شود.

مدیر عامل ایران خودرو با اشاره به معین تکلیف شدن این موضوع تا چند روز آینده توضیح داد: اطلاعات بیشتری درباره این موضوع وجود دارد، اما تمایلی به اعلام آن ها نداریم؛ به زودی برنامه منسجمی که برای خروج از شرایط ممکن تدوین می کنیم.

سرمایه گذاری ثانویه ای که مدیر عامل ایران خودرو از آن یاد کرد به برق رسانی این واحد فراوریی مربوط می شود، اما این معین نیست که بار این سرمایه گذاری بر دوش چه کسی خواهد افتاد.

خودروسازان این روز ها بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ این صنعت به سمت توانمندی های داخلی روی آورده اند؛ فراوری موتورهای با استاندارد یورو 5، گیربکس 7 سرعته دستی، پیش طراحی گیربکس اتوماتیک، فراوری کامپیوتر خودروECU و ... از مهم ترین مصداق های تححق این امر به شمار می رود.

مسلما اگر در فضای رقابتی از دانش فنی روز جهان بهره گرفته شود و در کنار آن خودروسازان داخلی راه را برای صادرات محصولات خود حداقل به کشور های دوست و همسایه باز نمایند، نه تنها می توانند با ارز آوری به بهبود شرایط اقتصای کشور یاری نمایند بلکه می توانند با ارتقای تکنولوژی ساخت، محصولات با کیفیت تری را روانه بازار داخل هم نمایند.