کشفی تازه در گورستان باستانی لیارسنگ بن گیلان - ورزش من و تو

مجموعه باستانی لیارسنگ بن در استان گیلان و در محوطه ای گسترده و در منطقه ای صعب العبور و دور از دسترس قرار گرفته است. ولی جهانی، سرپرست هیأت باستان شناسی مستقر در املش گیلان با اشاره به اینکه کاوش نجات بخشی این مجموعه با وجود فعالیت های باستان شناسی در سالهای 1393، 1395، 1396، 1397 1398 ناتمام ماند، اضافه کرد: نتیجه پژوهش های اجرا شده روی گور آوندهای آن نشان دهنده ارتباطات منطقه ای و فرامنطقه ای باشندگان دامپرور و در عین حال جنگجوی این محوطه با سرزمین های دور و نزدیک، از جمله اقوام ساکن در کرانه های شمالی دریای کاسپین، همانند استپ های جنوب روسیه و یا ارمنستان امروزی، خصوصا همزمان با دوره اشکانی است.

او از انجام ششمین فصل از پژوهش های میدانی مجموعه باستانی لیارسنگ بن املش اطلاع داد و اضافه کرد: این مجموعه باستانی شامل یک محوطه گورستانی و شواهد پراکنده ای از استقرارهای دوران تاریخی تا قرون میانی دوران اسلامی است.

سرپرست هیأت باستان شناسی گورستان لیارسنگ بن گفت: در این فصل با کاوش در چهار کارگاه در بخش گورستانی این مجموعه با وسعتی در حدود دو هکتار، 19 گور (21 تدفین) از انواع چاله ای، دخمه ای و خمره ای شناسایی شد و داده های ارزشمندی شامل انواع ظروف سفالی و اشیا با کاربری روزمره و جنگ افزارهایی ساخته شده از آهن بدست آمد.

جهانی اضافه کرد: قبور نوع چاله ای که فاقد ساختار ویژه و شامل چاله ای معمولاً بیضی شکل هستند، تعداد زیادی از گورهای مکشوفه در این گورستان را شامل می گردد.

وی گفت: گورهای نوع دخمه ای که نمونه های قابل مقایسه با آنها تا به امروز در ایران، به غیر از چند محوطه دیگر در منطقه مورد پژوهش، در چند محوطه گورستانی واقع در استان مازندران و چندین محوطه در شمال، شمال غرب و شمال شرق دریای کاسپین یافت شده، شامل یک چاله عمودی با ساختار ویژه است که به اتاقکی دخمه مانند منتهی می گردد.

به گفته این باستان شناس تا به امروز چند نمونه از تدفین های نوع خمره ای هم در این گورستان مورد شناسایی قرار گرفته که قابل مقایسه با شیوه های تدفینی متداول دوره اشکانی در فلات ایران است.

وی بیان نمود: این گونه از قبور مکشوفه در این محوطه را می توان با تعدادی از گورها که در کاوش های هیأت ژاپنی در ارتفاعات شرقی گیلان در دهه 60 میلادی شناسایی شد و هم با گورخمره های شناسایی شده در بعضی از محوطه های دشت مغان مقایسه کرد.

سرپرست این هیأت باستان شناسی ادامه داد: پژوهش های اجرا شده تا به امروز، نشان می دهد که احتمالا نوع قبور مورد استفاده در این گورستان رابطه مستقیمی با رتبه اجتماعی افراد دفن شده در آن داشته و به نظر می رسد که وسعت هر یک از این قبور هم بسته به صندلی اجتماعی فرد مدفون در آن متغیر است.

جهانی گفت: پژوهش های گونه شناختی اجرا شده، بطور کلی نشانگر تعلق گور آوندهای مکشوفه به بازه زمانی اواسط دوره اشکانی تا اواخر عصر ساسانی است که این تاریخ گذاری پیشتر و در نتیجه انجام آزمایش های سال یابی به روش رادیو کربن (C14) به تأیید رسیده بود.