اسهال چگونه درمان می گردد؟ - ورزش من و تو

اسهال یکی از رایج ترین دلایل برای مراجعه افراد به پزشک است. این بیماری می تواند خفیف، شرایط موقتی یا تهدید نماینده زندگی باشد.

تخمین زده شده است که در سرتاسر دنیا 2 میلیارد نفر سالانه به اسهال مبتلا می گردد و 1.9 میلیون نفر از این افراد زیر 5 سال هستند و در کشورهای در حال توسعه جان خود را از دست می دهند. نباید اسهال را با اجابت مزاج معمول اشتباه بگیرید.

مشخصه اصلی اسهال شل بودن غیر طبیعی یا آبکی بودن مدفوع است.

معمولا نوزادان شیرخوار مدفوع شلی دارند که طبیعی است و اسهال در نظر گرفته نمی گردد.

حقایقی در خصوص اسهال

در ادامه بعضی از نکات کلیدی را در خصوص اسهال بیان می کنیم:

1- بیشتر موارد اسهال به خاطر باکتری، ویروس و انگل هاست

2- بیماری التهابی روده در برگیرنده بیماری کرون و کولیت السراتیو است می تواند باعث ایجاد اسهال مزمن گردد

3- داروهای ضد اسهال می تواند خروجی اسهال را کاهش دهد. مکمل های روی هم می تواند در بچه ها موثر باشد.

4- بعضی از مداخلات پروبیوتیکی و تغذیه ای ممکن است در برابر اسهال مفید باشد.

نشانه های اسهال

اسهال (مدفوع آبکی و شل) خود نشانه ای از شرایط دیگر است. با اینحال، چنین شرایطی ممکن است با نشانه های دیگری همراه باشد که در ادامه با هم مرور می کنیم:

1- درد شکم

2- گرفتگی های شکمی

3- نفخ

4- تشنگی

5- کاهش وزن

6- تب

بعضی از نشانه ها به عنوان علامتی از بیماری حاد در نظر گرفته می گردد. این نشانه ها شامل خون یا چرک، تب، نشانه کمبود آب بدن، استفراغ مداوم، اسهال مزمن یا کاهش وزن است.

علل ابتلای افراد به اسهال

بیشتر موارد اسهال به خاطر عفونتی که در مجاری گوارشی وجود دارد ایجاد می گردد. میکروب هایی که مسئول عفونت هستند عبارتند از:

1- باکتری ها

2- ویروس ها

3- انگل ها

یکی از علل رایج اسهال شدید در استان متحده آمریکا باکتری سالمونلا بوده است. بعضی از موارد اسهال مزمن را تابعی می نامند زیرا دلیل واضح آن هنوز پیدا نشده است.

در کشورهای پیشرفته، سندرم روده تحریک پذیر شایع ترین اسهال تابعی محسوب می گردد.

سندرم روده تحریک پذیر نشانه پیچیده ای است. در این شرایط درد شکمی و تغییر عادت های اجابت مزاج دیده می گردد. بیماری التهابی روده، دلیل دیگری برای بروز اسهال مزمن است.

این واژه برای توصیف هر دو بیماری کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون مورد استفاده قرار می کیرد. در هر دو مورد، اغلب در مدفوع خون دیده می گردد. سایر علل بزرگ اسهال مزمن دربرگیرنده موارد زیر است:

کولیت میکروسکوپی: این شرایط معمولا افراد کهنسال را تحت تاثیر خود قرار می دهد. اسهال دائمی اغلب در طول شب رخ می دهد

اسهال سوءجذب و سوءهضم: مورد اول به وسیله جذب نامتناسب مواد مغذی و مورد دوم به وسیله عملکرد ضعیف هضم رخ می دهد. بیماری سلیاک یک نمونه از این مورد است.

عفونت مزمن: سابقه سفر یا استفاده از آنتی بیوتیک می تواند سرنخی از اسهال مزمن باشد. باکتری ها و انگل های متعدد می تواند چنین شرایطی را ایجاد کند.

اسهالی که به وسیله دارو ایجاد می گردد: دلیل اصلی چنین اسهالی داروهای ملین است اما بعضی از داروهای دیگر همانند آنتی بیوتیک ها هم می توانند چنین شرایطی ایجاد نمایند.

دلایل درونی: بعضی از اوقات هورمون ها دلیل اسهال می شوند.

سرطان: اسهال نئوپلاستی مرتبط با سرطان روده است.

درمان اسهال

موارد خفیف اسهال ممکن است بدون درمان بهبود یابد. اسهال مزمن یا پایدار تشخیص داده خواهد شد. می توان ان را درمان کرد.در تمامی اسهال ها، اولین و مهم ترین گام در درمان رساندن آب مورد احتیاج به بدن است:

مایعات از دست رفته را می توان با نوشیدن مایعات بیشتر جایگزین کرد. در موارد حاد و شدید این مایعات به صورت وریدی وارد بدن می شوند. بچه ها و کهنسالان بیشتر از سایر افراد در برابر اسهال اسیب پذیر هستند.

محلول آب رسانی به بدن/ محلول نمک: این آبی است که در برگیرنده نمک و گلوکز است. این محلول به وسیله روده کوچک جذب می گردد. این محلول در کشورهای در حال توسعه مقرون به صرفه است.

محلول های خوراکی برای آب رسانی به بدن به صورت صنعتی هم در دسترس افراد قرار گرفته است. به عنوان مثال می توان به Oralyte اشاره نمود. مکمل های روی می تواند شدت و دوره اسهال در بچه ها را کمتر کند.

داروهای ضد اسهال بدون نسخه هم در برگیرنده موارد زیر است:

لوپرآمید

بیسموت ساب سیترات خروجی مدفوع در بزرگسالان و بچه ها را کاهش می دهد و می تواند جایگزین امنی برای لوپرآمید باشد. این دارو را می توان برای پیشگیری از اسهال در مسافرت مورد استفاده قرار داد.

متخصصان در خصوص داروهای ضد اسهال نگران هستند و معتقدند مصرف طولانی مدت این داروها می تواند عفونت باکتریایی را با کاهش دفع پاتوژن ها به وسیله مدفوع طولانی تر سازد.

آنتی بیوتیک ها تنها برای درمان عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرند. اگر دلیل اسهال به خاطر داروی خاصی باشد، تعویض دارو می تواند شرایط را بهبود ببخشد.

اسهال و مواد مغذی

متخصصان نکات تغذیه ای خاصی را برای افراد مبتلا به اسهال پیشنهاد می نمایند. این نکات عبارتند از:

از مایعات روشن و شفاف همانند آب میوه بدون شکر افزوده استفاده کنید.

اب و مایعات زیادی بین وعده های غذایی بنوشید

غذاها و مایعات سرشار از پتاسیم مصرف کنیدو به عنوان مثال می توانید از آب میوه رقیق شده، سیب زمینی بدون پوست و موز استفاده کنید.

از غذاهایی با سدیم بالا استفاده کنید.

سایر توصیه ها در این زمینه عبارت است از:

غذاهایی را مصرف کنید که فیبر محلول زیادی دارند. اینکار می تواند به سفت شدن مدفوع یاری کند. به عنوان مثال می توانید از موز، برنج، جوی دوسر استفاده کنید.

از مصرف غذاهای سرخ شده، پرچرب یا شکردار که ممکن است اسهال را بدتر کند خودداری کنید.

بعضی از غذاها و نوشیدنی های خاصی که باعث بدتر شدن اسهال می گردد عبارت است از:

آدامس بدون شکر، توت های شیرین

نوشیدنی ها و داروهای کافئین دار

فروکتوز در مقادیر بالا از آب میوه، انگور، عسل، خرما، آجیل ها، انجیر، نوشیدنی های الکلی

لاکتوز موجود در محصولات لبنی

مهمیم

Olestra

اسهال و پروبیوتیک ها

شواهد ترکیبی در خصوص نقش پروبیوتیک ها در اسهال وجود دارد. در بچه ها، شواهید وجود دارد که نشان می دهد پروبیوتیک می تواند تا یک روز بیماری اسهال را کاهش دهد. پروبیوتیک ها می توانند از اسهال مسافرت پیشگیری نمایند. اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک ها را می توان با مصرف پروبیوتیک ها کاهش داد. اثر پروبیوتیک ها بر روی اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک ها و Clostridium difficile مورد آنالیز قرار گرفته است. این مطالعه نشان می دهد شواهدی مبنی بر موثر بودن گونه های چند زنجیره ای از باکتری ها در پیشگیری از این شرایط وجود ندارد.

تست و تشخیص اسهال

پزشک شروع به پرسیدن سوال در خصوص مسائل شما می نماید. این سوالات در برگیرنده داروهای مصرفی، سابقه پزشکی و سایر شرایط است. او در خصوص مسائل زیر سوال خواهد نمود:

مشکل چه زمانی شروع شده است

تعداد دفعات دفع مدفوع

ایا خون در مدفوع مشاهده شده است؟

ایا استفراغ وجود دارد؟

پزشک در خصوص کمبود آب بدن هم شرایط را آنالیز می نماید. کمبود شدید آب می تواند کشنده باشد به خصوص اگر درمان نگردد.

آزمایش های اسهال

از آنجایی که بیشتر موارد اسهال خود به خود بهبود پیدا می نمایند و به این دلیل که تشخیص می تواند به صورت بالینی انجام گردد، معمولا آزمایش احتیاجی نیست. برای مثال، در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است آزمایش های بیشتری را انجام دهد.

موارد حاد، به ویژه اگر بیمار بسیار جوان یا سالمند باشد، ممکن است احتیاج به آزمایش نمونه ای از مدفوع وجود داشته باشد. عوامل دیگری هم ممکن است مورد آنالیز قرار گیرند؛ برای مثال، اگر بیمار:

1- دارای علائم تب یا کم آبی بدن است

2- دارای مدفوع با خون یا چرک است

3- دارای درد شدید است

4- دارای فشار خون پایین است

5- سیستم ایمنی اسیب دیده است

6- اخیرا به اماکن خارج از اروپای غربی، آمریکای شمالی، استرالیا و نیوزیلند سفر نموده است

7- اخیرا آنتی بیوتیک دریافت نموده یا در بیمارستان بوده است

8- اسهال بیش از یک هفته ادامه داشته است.

موارد مزمن اسهال بر اساس دلیل زمینه ای اصلی آزمایش می گردد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1- شمارش کامل خون - برای کم خونی یا افزایش تعداد پلاکت که التهاب را نشان می دهد

2- تست های عملکرد کبد، از جمله آنالیز سطح آلبومین

3- تست های سوءجذب و سوء تغذیه - کلسیم، ویتامین B12، فولات، آهن (فریتین)، تست های عملکرد تیروئید

ESR و CRP - با سطوح بالقوه ابتلا به بیماری التهابی روده (IBD)

4- تست بیماری سلیاک - برای آنتی بادی ها

پیشگیری از اسهال

در کشورهای در حال توسعه، پیشگیری از اسهال ممکن است به دلیل آب کثیف و بهداشت ضعیف چالش برانگیز باشد. اقدامات زیر برای جلوگیری از این شرایط یاری می نماید:

آب آشامیدنی تمیز و مطمئن

بهداشت خوب (برای مثال توالت و فاضلاب)

شستشوی دست با صابون - پس از دفع، پس از تمیز کردن کودک که دفع مدفوع انجام داده است، قبل از تهیه غذا و قبل از خوردن غذا

برای مادرانی که نوزاد دارند، شیردهی برای 6 ماه اول زندگی

روش های بهداشتی خوب - بهداشت شخصی و در آشپزخانه

آموزش در خصوص توسعه عفونت

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مداخلات سازمان های بهداشت عمومی به منظور توسعه و ترویج فرهنگ شستشوی دست می تواند مقدار اسهال را حدود یک سوم کاهش دهد.

منبع: سایت مجله سلامت

منبع: راسخون