تور یونان: موزه آکروپولیس؛ گشت و گذار در یونان باستان (قسمت اول) - ورزش من و تو

سفر با تور یونان را از دست ندهید و از نزدیک با سرزمین اسطوره های باستانی آشنا شوید و شهرهای سانتورینی، آتن و میکونوس را ببینید.

موزه آکروپولیس یونان که در منطقه تاریخی ماکریانی ساخته شده است، در 300 متری جوب شرقی معبد پارتنون قرار گرفته است و طبقه بالای آن (نمایشگاه پارتنون) دارای نمایی 360 درجه از آکروپولیس و آتن مدرن است. درب ورودی این موزه نیز به خیابانی باز می گردد که به آکروپولیس و دیگر مکان های باستانی شهر آتن راه پیدا می نماید.

تاریخچه

یادبود آکروپولیس در طول قرن ها (هم دوران باستان و هم قرون وسطی) در برابر بسیاری از ویرانی ها مقاومت نموده است. تا قرن 17 میلادی زمانی که مسافران خارجی از این بنای تاریخی بازدید می کردند، بخش های سالم آن آسیب می دید. این شرایط به همین منوال ادامه داشت، تا زمانی که در اواسط همان قرن، پروپولیا (بخشی از بنا) که به عنوان انبار باروت استفاده می شد، منفجر شد.

30 سال بعد، اشغالگران عثمانی معبد آتنا نایک در همان نزدیکی را از بین بردند تا از مصالح آن برای تقویت استحکامات آکروپولیس استفاده نمایند. هرچند، بدترین سال برای آکروپولیس زمانی بود که در سال 1687 با انفجار یک بمب از سمت نیروهای ونیزی، بسیاری از مجسمه های معماری این ساختمان به هوا پرتاب شده و در اطراف تپه های آکروپولیس روی زمین پخش شدند. پس از این واقعه، بازدیدنمایندگان خارجی آکروپولیس در میان خرابه ها به جستجو می پرداختند و قطعه های به جای مانده را به عنوان سوغاتی با خود به همراه می بردند. چندی بعد، در قرن 19 میلادی لرد الگین قطعات سالم از کتیبه، نقوش برجسته، مجسمه ها و پایه های این بنا را از یونان خارج کرد.

در سال 1833 زمانی که نیروی دریایی ترکیه از آکروپولیس خارج شد و بنیانگذاری دولت یونان صورت گرفت، مذاکرات بر سر ساخت موزه آکروپولیس روی تپه آکروپولیس نیز شروع شد. در سال 1863، تصمیم قطعی مبنی بر ساخت موزه آکروپولیس در قسمت جنوب شرقی پارتنون اتخاذ شده و پایه های ساختمان در 30 دسامبر 1865 بنا قرار گرفت. طرح ساختمان این موزه به گونه ای طراحی شده بود که ارتفاع موزه از ارتفاع ساختمان اصلی پارتنون بالاتر نرود. به زودی معین شد که این موزه با 800 مترمربع مساحت، فضای کافی برای جاگیری قطعات یافت شده در حفاری بزرگی که در سال 1886 اجرا شده بود را ندارد. بنابراین موزه دیگری با عنوان موزه کوچک در سال 1888 بنا قرار گرفت؛ که بین سال های 1946 تا 1947 تخریب شد و موزه اول توسعه یافت.

پس از آن تا سال 1970، این موزه نمی توانست پذیرای تعداد بالای بازدیدنمایندگان خود باشد. فضای ناکافی به طور مکرر مشکلاتی را به وجود می آورد و احساس نابی را که باید از تماشای شاهکارهای سنگی به وجود می آمد، کاهش می داد.

موزه آکروپولیس نخستین بار به وسیله کنستانتینوس کارامانلیس در سپتامبر 1976 طراحی شد. او بعلاوه مکان موزه را (که درواقع چند دهه بعد موزه در همان مکان ساخته شد) نیز معین کرد. طرح های کارامانلیس تمام نیاز و تجهیزاتی را که برای حفاظت از آثار ارزشمند یونانی در موزه نیاز بود تعریف می کرد، تا در نهایت مجسمه های پارتنون بار دیگر به یکدیگر ملحق شوند.

در سال 1989 ملینا مرکوری که به عنوان وزیر فرهنگ، سیاست های خود را به صورت جدی برای بازگرداندن مرمرهای پارتنون از موزه بریتانیا مطرح نموده بود، مسابقه بین المللی معماری را برگزار کرد. نتایج این رقابت پس از کشف یک شهرک بزرگ در ماکریانی که آثار متعلق به دوران باستان تا اوایل مسیحیت را در خود داشت لغو شد، زیرا حفریات این مکان نو نیز باید به آثار موزه آکروپولیس اضافه می شدند.

در سال 2000، سازمان ساخت موزه نو آکروپولیس مناقصه ای نو را زیر نظر دستورالعمل اتحادیه اروپا عنوان نمود. برنارد چومی به همراه مایکل فوتیادیس و همکاران شان توانستند در این مناقصه برنده شوند و ساختمان نو موزه را تا سال 2007 به اتمام رسانند.

امروزه موزه آکروپولیس نو با فضای نمایشگاهی بیش از 14 هزار مترمربع، یعنی ده برابر بزرگتر از موزه قبلی بر تپه های آکروپولیس، در مجموع 25 هزار مترمربع مساحت دارد؛ و تمام امکانات لازم برای یک موزه قرن بیست و یکمی در این موزه فراهم شده است.

در سال 2017، موزه آکروپولیس همکاری خود را با دو موزه سرشناس چین، موزه شانگهای و موزه شهر ممنوعه پکن، شروع کرد. به این ترتیب، دو اثر نمادین از موزه آکروپولیس در موزه شانگهای به نمایش در آمد و دو شاهکار چینی از شانگهای به آتن فرستاده شدند. همزمان، توافقی صورت گرفت تا اتاق کاخ خصوصی امپراطور کیان لونگ در نمایشگاهی در موزه آکروپولیس به نمایش درآید، اثری که برای نخستین بار شهر ممنوعه را ترک می نماید.

معماری

ساختمان نو موزه آکروپولیس می تواند داستان زندگی آتنی های ساکن آکروپولیس و محیط اطرافش را به وسیله گردآوری مجموعه های مختلف برای شما نقل کند. سه مفهوم کلی، موقعیت و محدودیت های این مکان را به فرصتی برای معماری خلاق تبدیل نموده اند که در مجموع موزه ای با ساختار ساده و دقیق از یونان باستان به نمایش می گذارد.

نخست؛ موقعیت موزه نو آکروپولیس بیشتر از هر موزه دیگری حول محور نور طبیعی می چرخد. نور در نمایشگاهی که مجسمه ها در آن به نمایش در آمده اند، متفاوت از نور در بخش نقاشی ّها و طراحی ها است. فضای نمایشگاهی این موزه می تواند به عنوان موزه ای با موضوع استفاده از نور محیطی توصیف گردد. با این تفاسیر، نمای مجسمه ها در ساعات مختلف روز متفاوت خواهد بود.

دوم؛ جهت بازدیدنمایندگان داخل موزه به صورت یک چرخ سه بعدی طراحی شده است. این چیدمان از کشفیات حفاری های باستان شناسی تا مرمرهای پارتنون ادامه داشته و به دوره رومیان ختم می گردد. زمان و حرکت در معماری و به خصوص در این موزه، با بیش از 10 هزار بازدیدنماینده در روز، نقش مهمی ایفا می نمایند. به همین علت نحوه چیدمان آثار موزه که باعث راهنمایی جهت مخاطب می شوند، به طور دقیقی طراحی شده اند.

سوم؛ این ساختمان به سه بخش پایه، میانه و بالا، که هر کدام بر اساس نیاز های مخصوص طراحی شده اند، تقسیم شده است. در بخش پایه، با مشاوره متخصصان، حفریات باستان شناسی در مکانی تحت حفاظت شبکه ای از ستون ها قرار داده شده است تا به آثار باستان شناسی حساس خسارتی وارد نگردد. پس از آن جهت گیری جهت به طوری نامحسوس به سمتی می رود که وقتی بازدیدنماینده در قسمت میانه به نمایشگاه اصلی می رسد، در ذوزنقه ای دو سویه قرار می گیرد که نمایشگاه های دوران آرکائیک و امپراطوری رومیان در آن به نمایش در آمده اند. قسمت بالایی که به شکل مستطیل پارتنون ساخته شده، حول محور مرمرهای پارتنون شکل گرفته، درست همان طور که پارتنون اصلی درقرن های گذشته وجود داشته است. به لطف تکنولوژی معاصر شیشه، محفظه شیشه ای در حالی که بقایای آکروپولیس را از خطر نور و گرمای مضر دور نگه می دارد، نور ایده آل را جهت تماشای مستقیم مجسمه ها فراهم می نماید.

سه ماده اصلی تشکیل دهنده موزه عبارتند از شیشه برای نما و برخی طبقات، بتن برای بدنه اصلی و ستون ها و مرمر برای برخی طبقات. نمای شرقی و غربی موزه و بعلاوه ستون های نمایشگاه پارتنون از فولاد ساخته شده اند.

فعالیت های موزه

موزه آکروپولیس از جمله موزه هایی به شمار می رود که علاوه بر نگهداری و حفظ آثار ارزشمند خود، به ترویج دانش و اطلاعات درباره این آثار به وسیله فعالیت های گوناگون می پردازد. بخشی از این فعالیت ها عبارتند از:

اپلیکیشن های آنلاین

در میان اپلیکیشن های آنلاین موزه آکروپولیس، می توان به عنوان مثال به پروژه هنری گوگل اشاره نمود. در این پروژه که با همکاری گوگل طراحی شده، دسترسی دائمی به مجموعه های موزه به وسیله یک پلت فرم دیجیتال ایجاده شده است. به وسیله این پلت فرم، کاربران می توانند تصاویری با کیفیت بالا از موزه آکروپولیس را مشاهده نموده و بعلاوه از تورهای مجازی آن بازدید نمایند. در میان بخش های مختلف، موزه بخش بلوک ششم از کتیبه شرقی پارتنون را انتخاب نموده است تا با کیفیت بسیار بالا عکسبرداری شده و بیینده را قادر سازد تا جزئیاتی را که با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده نیستند، مورد مطالعه قرار دهد.

کتابچه های آموزشی

کتابچه های آموزشی موزه به زبان ساده و داستان گونه درباره اعتقادات، آداب و رسوم و آثار آکروپولیس و یونان باستان برای بازدیدنمایندگان شرح می دهند.

بسته آموزشی موزه

بخش آموزش موزه بسته ای را فراهم نموده است که می تواند به عنوان منبع آموزشی در کلاس درس یا هر مکانی که به منابع فرهنگی نیاز دارد، استفاده گردد. هر چند این بسته از نظر موضوعی مستقل است، اما شامل مجموعه ای است که می توان به وسیله آن فرهنگ یونان باستان را به شیوه ای نو مورد آنالیز قرار داد. هر بسته شامل کتاب ها، بازی ها، نمونه های آثار تاریخی و کپی از اشیا باستانی است که می تواند به روش شخصی هر معلم مورد آموزش قرار گیرد. این مجموعه ها عبارتند از: ابزار موسیقی یونان باستان، لباس یونان باستان، کتیبه پارتنون، سفر به آکروپولیس، دوازده خدای المپیا، آکروپولیس و ترمیم و هنر مجسمه سازی از سنگ.

اطلاعات بصری روی تبلت برای بازدیدنمایندگان

بازدیدنمایندگان موزه آکروپولیس می توانند با باستان شناسان موزه درباره نمایشگاه ها، موزه، زندگی در دوران باستان و رابطه اش با دنیای مدرن صحبت نمایند. باستان شناسان موزه غالبا در نزدیکی نمایشگاه بوده و می توانند با استفاده از تبلت ها، اطلاعات مورد نظر را به بازدیدنمایندگان شرح داده و آن ها را در سفر شخصی شان در دنیای باستان و مدرن همراهی نمایند.

مکان مخصوص مطالعه

موزه آکروپولیس مکان استراحت و مطالعه ای را با چشم اندازی از آثار موزه به بازدیدنمایندگان پیشنهاد می نماید که در آن، علاقه مندان می توانند در حالی که به استراحت می پردازند، در میان کتاب ها درباره آکروپولیس و دنیای باستان مطالعه نمایند.

کوله پشتی خانواده

موزه آکروپولیس به خانواده ها این امکان را می دهد تا در مقابل گرو گذاشتن یک کارت شناسایی، یک کوله پشتی خانواده دریافت نمایند که با استفاده از آن، می توانند اطلاعات بیشتری درباره نمایشگاه ها به دست آورده و از بازدید خود لذت بیشتری ببرند.

برنامه آموزشی خانواده

برنامه های آموزشی خانواده به گونه ای طراحی شده اند که بچه ها و والدین شان از بازدید موزه آکروپولیس لذت بیشتری ببرند. این برنامه که شامل فعالیت های خانوادگی می گردد، با توجه به سن بچه ها فرق دارد. هدف برنامه این است که بچه ها علاوه بر داشتن اوقاتی خوش در موزه، درباره شاهکارهای تاریخی و باستانی اطلاعات بیشتری کسب نموده و حافظه و خلاقیت خود را به چالش بکشند.

علاوه بر فعالیت های یاد شده، موزه آکروپولیس برای علاقه مندان به عکاسی، فیلمبرداری و تحقیق در موزه نیز شرایط ویژه ای را مهیا نموده است. در این بخش برای عکاسان آماتور و حرفه ای، فیلمسازان آماتور و حرفه ای و باستان شناسان شرایط متفاوتی اتخاذ شده است که علاقه مندان می توانند با دنبال کردن دستورالعمل موزه، جهت استفاده از آثار یا اطلاعات مرتبط با آن ها اقدام نمایند.